İçerik
Chattr Nedir Ve Chattr Kullanımı?
Chattr (Change Attribute), Linux dosya sistemlerinde dosya ve dizinlerin çeşitli özniteliklerini değiştirmek için kullanılan bir komuttur. Bu komut, özellikle dosya sistemindeki belirli dosyaların veya dizinlerin değişikliklerden korunmasını sağlamak için kullanılır. Chattr komutu, ext2, ext3, ext4 gibi dosya sistemlerinde çalışır.
Chattr Komutunun Temel Kullanımı
Chattr komutunun temel sözdizimi aşağıdaki gibidir:
chattr [seçenekler] [dosya/dizin]
Yaygın Kullanılan Seçenekler
+ (Ekleme): Bir özniteliği ekler. – (Çıkarma): Bir özniteliği kaldırır. = (Ayarla): Öznitelikleri tam olarak belirtilen değere ayarlar.
Önemli Chattr Öznitelikleri
i (immutable): Dosya veya dizin üzerinde değişiklik yapılamaz, silinemez ve yeniden adlandırılamaz. Dosyanın içeriği değiştirilemez. a (append only): Dosya yalnızca ekleme yapılabilir. Mevcut veriler değiştirilemez veya silinemez. A (no atime updates): Dosya erişim zamanı (atime) güncellenmez. S (sync): Dosya sistemindeki değişiklikler senkronize edilir, yani dosya üzerinde yapılan değişiklikler hemen diske yazılır. d (no dump): Dosya, dump yedeği sırasında atlanır.
Chattr Komutu Kullanım Örnekleri
Dosyayı Değişikliklere Karşı Korumak (Immutable)
Bir dosyayı değişikliklere karşı korumak için i özniteliğini ekleyebilirsiniz. Bu öznitelik ayarlandığında, dosya değiştirilemez, yeniden adlandırılamaz veya silinemez.
sudo chattr +i dosya_adi
Özniteliği kaldırmak için:
sudo chattr -i dosya_adi
Dosyaya Yalnızca Ekleme Yapılmasına İzin Vermek (Append Only)
Bir dosyaya yalnızca ekleme yapılmasına izin vermek için a özniteliğini ekleyebilirsiniz. Bu öznitelik ayarlandığında, mevcut veriler değiştirilemez veya silinemez, ancak dosyaya yeni veriler eklenebilir.
sudo chattr +a dosya_adi
Özniteliği kaldırmak için:
sudo chattr -a dosya_adi
Dosyanın Erişim Zamanını Güncellememek (No Atime Updates)
Bir dosyanın erişim zamanının güncellenmesini engellemek için A özniteliğini ekleyebilirsiniz. Bu, dosya erişildiğinde atime’in güncellenmesini önler.
sudo chattr +A dosya_adi
Özniteliği kaldırmak için:
sudo chattr -A dosya_adi
Dosya Sistemindeki Değişiklikleri Senkronize Etmek (Sync)
Bir dosya üzerinde yapılan değişikliklerin hemen diske yazılmasını sağlamak için S özniteliğini ekleyebilirsiniz. Bu öznitelik, verilerin kaybolmamasını sağlar.
sudo chattr +S dosya_adi
Özniteliği kaldırmak için:
sudo chattr -S dosya_adi
Dump Yedeğinde Dosyayı Atlamak (No Dump)
Bir dosyanın dump yedeği sırasında atlanmasını sağlamak için d özniteliğini ekleyebilirsiniz.
sudo chattr +d dosya_adi
Özniteliği kaldırmak için:
sudo chattr -d dosya_adi
Chattr ile Dizin İşlemleri
Chattr komutu, dizinler üzerinde de kullanılabilir. Örneğin, bir dizini ve içeriğini değişikliklere karşı korumak için -Rseçeneği ile birlikte i özniteliğini kullanabilirsiniz.
sudo chattr -R +i dizin_adi
Özniteliği kaldırmak için:
sudo chattr -R -i dizin_adi
Chattr Komutunun Durumunu Kontrol Etme
Bir dosya veya dizinin chattr özniteliklerini kontrol etmek için lsattr komutunu kullanabilirsiniz. Bu komut, dosya veya dizinin sahip olduğu öznitelikleri gösterir.
lsattr dosya_adi
Sonuç
Chattr komutu, Linux dosya sistemlerinde dosya ve dizinlerin çeşitli özniteliklerini değiştirmek için güçlü bir araçtır. Bu komut, dosya ve dizinleri değişikliklerden korumak, yalnızca ekleme yapılmasına izin vermek veya erişim zamanı güncellemelerini engellemek gibi çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Chattr komutunu doğru şekilde kullanarak dosya sisteminizin güvenliğini ve bütünlüğünü artırabilirsiniz.