İnternette düzenli olarak vakit geçiriyorsanız, VPN’yi kesinlikle duymuşsunuzdur. Web sitelerine getirilen erişim yasakları da VPN’in tekrar tekrar gündem olmasına neden oluyor. Peki VPN nedir? Tam olarak ne işe yarar? Şimdi bu soruların cevabını arayacağız.
VPN Nedir?
VPN, bir terim olarak İngilizcede “sanal özel ağ” anlamına gelmektedir. İnternete bağlanmak amacıyla cihazlarda kullanılan özel bir yazılımdır. VPN etkinleştirildiğinde, sizinle İnternet ağı arasında güvenli bir tünel oluşturulur. Bu sayede ağ üzerinde aktif edilen ve kullanılan bilgiler şifrelenmiş olur.
VPN, cihazınızı uzak bir VPN sunucusuna bağlayarak çalışır. Bu işlem, size yeni ödünç alınmış bir IP adresi verecek ve sizinki gizlenecektir.
Hangi cihaza kurmayı planlıyor olursanız olun, VPN aynı şekilde çalışacaktır. Bu yazılım yalnızca bilgisayarınızda uyumlu olarak çalışmaz. Aynı zamanda bir akıllı telefona veya bir tablete de yüklenebilir. Yazılımın uygulama formatında yüklenebilen haline VPN uygulaması denir.
VPN Nasıl Çalışır?
VPN kullandığımızı söylediğimizde aslında kullandığımız şey, bir VPN sağlayıcısı tarafından sağlanan bir hizmettir. VPN’ye ve dolayısıyla sağlayıcınızın sunucularından birine bağlandığınızda, tüm internet trafiğiniz VPN sunucusu tarafından yönlendirilecektir. Bir VPN sunucusuna bağlanmak, IP adresinizi gizlemenizi sağlayacaktır.
VPN sunucusu, teknik olarak bir aracı görevi görür. Böylece ziyaret ettiğiniz web sitesi orijinal IP adresinizi bilmeyecektir. Bu da web sitesinde anonim olarak işlem yapmanız anlamına gelir.
VPN’nin bir diğer eylemi, verileri güvende tutmak için şifrelemektir. Buna tünel oluşturma işlemi denir. Web sitesinde bulunurken internet servis sağlayıcınız yerine trafiğiniz güvenli ve şifreli tünelden geçecektir.
Sonuç olarak, tüm çevrimiçi etkinlikleriniz başkaları tarafından okunamaz olacaktır. İnternet servis sağlayıcınız bile artık göz atmanızı izleyemeyecektir. Bu işlemi gerçekleştirmek için bir VPN sunucusu seçmeniz ve etkinleştir düğmesine tıklamanız yeterlidir. VPN etkinleştirildiğinde, trafiğiniz anonim hale gelir ve verileriniz korunur.
VPN Ne İşe Yarar?
VPN internet kullanıcıları tarafından farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Bunlar:
- İnternetteki verileri korumak için,
- İnternette anonim olarak bulunmak için,
- IP adresini değiştirmek için,
- Erişilmesi engellenen sitelere erişebilmek için,
- İnternet korsanlarına karşı korunabilmek için.
Şimdi bu amaçlara daha yakından göz atalım.
İnternetteki Verileri Korumak için
VPN’in en önemli özelliklerinden biri, internet kullanıcılarının bağlantılarını güvence altına almaktır. VPN’ler, ağ trafiğinizi şifreleyerek web verilerinize 3. taraflar tarafından erişimi zorlaştırır.
Ayrıca, kötü niyetli bir kişi hakkınızdaki bilgileri ele geçirse bile bundan yararlanamazlar. Çünkü VPN, VPN yazılımı çok güçlü şifreleme algoritmaları kullanmaktadır. Bu nedenle VPN’ler tüm kişisel verilerinizi korur.
İnternette Anonim Olarak Bulunmak için
İnsanların VPN kullanmasının bir başka nedeni de taramalarını anonim hale getirmektir. Nitekim bir VPN sunucusuna bağlantı, gerçek IP adresinizi maskeleme sonucunu doğuracaktır. IP adresiniz normalde, cihazınıza atanan ve sizi tanımlayan bir numaradır.
Bu nedenle, örneğin halka açık yerler gibi güvenli olmayan bir ağda gezinirken, VPN etkinleştirmek bazı riskleri ortadan kaldıracaktır.
IP Adresini Değiştirmek için
Bir VPN ayrıca IP adresinizi değiştirmek için de çok sık kullanılır. Genellikle de coğrafi konumu maskelemek için başvurulan bir yöntemdir. Böylece, Türkiye’de olsanız bile Avustralya’da Amerika’da Almanya’da ve hatta Güney Afrika’da görünebilirsiniz.
Erişilmesi Engellenen Sitelere Erişebilmek için
Bazı ülkelerde farklı sebeplerle kimi internet sitelerine erişim engelleri getirilmektedir. Türkiye’de de bazı sitelerin erişim engeli bulunuyor. Bu soruna takılmak istemeyenler de sıklıkla VPN kullanmayı tercih ediyor.
Kendinizi İnternet Korsanlarına Karşı Korumak için
Bir bilgisayar korsanı size zarar vermek isterse, yönlendiricinize veya internet ağınıza yönelik DDoS saldırısıyla kolaylıkla gerçekleştirebilir. Bu işlem, daha sonra bant genişliğinizi doyurur ve internet kullanımını neredeyse imkânsız hale getirir.
Bu tür saldırılara karşı korumak için bir VPN kullanabilirsiniz. VPn’in size yeni bir IP adresi verdiğini unutmayın. Bu nedenle, bilgisayar korsanı sunucunuza bir DDoS saldırısı yapmak isterse, aslında VPN sağlayıcınızdan bir sunucuya girer. Böylece VPN, DDoS ile mücadele edebilecek birçok güvenlik duvarı kurmuş olacaktır. Sonunda, saldırı riski önemli ölçüde azalacaktır.
VPN Kullanımı Kolay Mıdır?
VPN’nin tanımı karmaşık görünse de kullanımı öyle değildir. Herkes, hatta daha az bilgisayar bilgisi olanlar bile VPN kullanabilir. Gerçekten de kullanımı son derece basit ve kurulumu kolaydır.
İster bilgisayarda ister tablette veya mobilde olun, genellikle farenize veya ekranınıza iki kez basmanız gerekir. Bu iki tıktan biri sunucuyu seçmek için, diğeri ise sunucuya bağlanmak içindir.
VPN Yasal Mı?
Yukarıda gördüğümüz gibi VPN, internette pek çok şeyi yapmayı mümkün kılıyor. Bu nedenle, bir VPN kullanmanın, yasal olup olmadığını düşünmeniz normaldir.
Bu sorunun cevabının ülkeden ülkeye değiştiğini söylemeliyiz. Örneğin Fransa gibi bir Avrupa ülkesi için sorunun cevabı evettir. Bir VPN kullanmak bu ülkelerde kesinlikle yasaldır ve bunu herhangi bir risk olmadan yapabilirsiniz. Bir VPN ile yasa dışı faaliyetlerde bulunmak da mümkündür. Çünkü VPN kullanarak web kimliğinizi gizlemiş veya maskelemiş olursunuz. Ancak bu her zaman sizin sorumluluğunuzdadır.
Çoğu ülkede VPN, ayrıca şirketler tarafından ağlarının güvenliğini sağlamak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak böyle olması bile onun her yerde yasal olduğu anlamına gelmez. VPN‘in yasallığının ülkeye göre değişmektedir. 2021’de bile bazı ülkelerin hala bunları yasa dışı saydığını söyleyebiliriz. Çin, Rusya, Tunus, İran VPN kullanmanın yasal olmadığı ülkelerdendir.
Türkiye’de ise bazı sitelerin erişim engeli bulunsa da VPN kullanmak teknik olarak illegal yani yasak değildir. Cihazlarınızda bir VPN uygulanmasının yüklenmiş olması sizi hukuki anlamda suçlu saymaya yetmez. VPN nedir? Ne işe yarar? sorusunu cevaplamış olduk.